นครพนม / เมื่อวันที่ 11 มกราคม 2565 สถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน สำนักงานภาคตะวันออกเฉียงเหนือ จัดเวทีทำความเข้าใจนโยบาย สถานการณ์ และทิศทางการพัฒนาโครงการบ้านมั่นคงชนบท เพื่อแก้ไขปัญหาที่ดินที่อยู่อาศัยในเขตป่าทั้งจังหวัดนครพนม ณ วัดคำสว่างสามัคคี ตำบลวังตามัว อำเภอเมือง จังหวัดนครพนม โดยมีนายชัชวาล เอื้อสุวรรณ ผู้อำนวยการสำนักงาน ทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อมจังหวัดนครพนม นายกิตติพันธ์ จันนนท์ สำนักจัดการทรัพยากรป่าไม้ที่ 6 สาขานครพนม นางฉวีวรรณ ฮึกเหิม สำนักงานพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์จังหวัดนครพนม ตัวแทนสภาองค์กรชุมชนตำบลที่อยู่ในเขตพื้นที่ 2 อุทยานแห่งชาติ 12 ป่าสงวน ในพื้นที่ 10 อำเภอ ของจังหวัดนครพนม ประมาณ 20 ตำบล จากทั้งหมด 33 ตำบลที่อยู่ในที่ดินของรัฐ เข้าร่วมประชุมทำความเข้าใจ
นายชัชวาล เอื้อสุวรรณ ผู้อำนวยการสำนักงานทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อมจังหวัดนครพนม ระบุว่า จากนโยบายของรัฐบาล เรื่องการแก้ปัญหาที่อยู่อาศัยในเขตพื้นที่อนุรักษ์ ป่าสงวนแห่งชาติ อุทยาน รัฐบาลมีนโยบายจัดสรรที่ดินให้ชุมชน ครม. 30 มิ.ย. 2541 เพื่อดำเนินการให้ราษฎรได้รับสิทธิทำกินและอยู่อาศัย จากโครงการจัดที่ดินทำกินชุมชน 3.9 ล้านไร่ มีพื้นที่ที่จังหวัดนครพนม 1 แสนกว่าไร่ ที่จะมอบหนังสืออนุญาตเข้าทำประโยชน์ในเขตป่า ซึ่งอยู่ระหว่างการดำเนินการขออนุญาตจากกรมป่าไม้ โดยเสนอผ่าน คทช.จังหวัด ซึ่งมีบัญชีรายชื่อเรียบร้อย อยู่ระหว่างการรอหนังสืออนุญาต และออกสมุดประจำตัว ที่จะอยู่ได้อย่างถูกต้อง ไม่ถูกดำเนินคดี สามารถทำกินได้ เป็นมรดกสืบทอดได้ แต่ไม่สามารถขายได้ นับเป็นโอกาสที่ดีของชาวบ้านตำบลวังตามัว ชุมชนจะดูแลที่ดินแปลงนี้ และทำมาหากินได้อย่างไม่กังวล
โดยทาง ทสจ.ได้ประสานงานกับ พอช. เรื่องที่อยู่อาศัยที่มั่นคง มีอาชีพ มีคุณภาพชีวิตที่ดี บ้านเสื่อมโทรมได้รับการแก้ไข ระบบสาธารณูปโภคได้รับการพัฒนา เป็นการพัฒนาคุณภาพชีวิตให้ครบวงจร และเชื่อมโยงกับทางพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ ที่จะพัฒนาอาชีพช่างชุมชน โครงการนี้ เป็นโครงการขนาดใหญ่เป็นแพ็คเกจ ซึ่งก็ได้นำเรียนหารือกับทางผู้ว่าราชการจังหวัด ซึ่งจะได้ประสานหน่วยงานลงมาศึกษาพื้นที่เพื่อเติมเต็ม ถือเป็นแห่งแรกที่นครพนม และเป็นโอกาสที่เราจะช่วยกันขับเคลื่อน ทางทสจ.ยินดีที่จะผลักดันการจัดสรรสิทธิทำกินในที่ดินไม่ให้ตกหล่น
นายไชยา พลขาง ผู้ช่วยผู้อำนวยการภาค สำนักงานภาคตะวันออกเฉียงเหนือ กล่าวถึงนโยบายและทิศทางการพัฒนาโครงการบ้านมั่นคงชนบท ที่ชุมชนเป็นผู้กำหนดแนวทางพัฒนาและวิธีการขับเคลื่อนของตนเอง โดยสร้างความร่วมมือภายในชุมชนท้องถิ่นท้องที่ และหน่วยงานภาคีที่เกี่ยวข้องในการจัดการทรัพยากรร่วมกัน รวมทั้งการส่งเสริมระบบฐานข้อมูลเชิงบูรณาการ มีแผนการแก้ไขปัญหาที่อยู่อาศัยและคุณภาพชีวิต และระบบกองทุนร่วมของคนในตำบล ซึ่งการดำเนินโครงการบ้านมั่นคงชนบทตำบลวังตามัว จะเป็นโครงการนำร่อง ที่จะขยายให้ครอบคลุมทั้ง 33 ตำบล ในจังหวัดนครพนมที่อยู่ในที่ดินของรัฐต่อไป
อย่างไรก็ตาม ในกระบวนการแก้ไขปัญหาอยู่ระหว่างขั้นตอนการขออนุญาตใช้ที่ดินพื้นที่ 3 แปลง 1.ป่าดงเซกาแปลงสองระยะที่ 1 2. ป่าโพนสว่างและป่าปลาปาก 3.ป่าห้วยศรีคุณ และในส่วนที่กรมป่าไม้อนุญาตให้ใช้พื้นที่แล้วคือป่าดงหมู ได้มีการมอบสมุด คทช. แล้วในโซนบ้านโสกแมว
ทั้งนี้ การดำเนินการแก้ปัญหาที่ดินทำกินและที่อยู่อาศัยแบบครบวงจร จะเป็นการปฏิรูปกระบวนการและสร้างนวัตกรรมในการจัดที่ดินทำกินและที่อยู่อาศัยให้แก่ผู้ยากจนไม่มีที่ดินทำกิน ซึ่งครอบครองทำกินในที่ดินของรัฐในที่ดินประเภทต่าง ๆ เช่น ป่าสงวนแห่งชาติ ป่าชายเลน ที่ ส.ป.ก. ที่ดินสาธารณประโยชน์ ที่ราชพัสดุ และที่ดินนิคมสร้างตนเองที่เสื่อมโทรมหมดสภาพ ให้มีสิทธิทำกินและอยู่อาศัยอย่างถูกต้องตามกฎหมายแต่จะไม่ให้กรรมสิทธิ์ โดยให้สิทธิในลักษณะแปลงรวมเป็นชุมชนเพื่อรวมกลุ่มกันในรูปแบบสหกรณ์หรือรูปแบบอื่นที่เหมาะสม เป็นการกระจายการถือครองที่ดินอย่างเป็นธรรม ช่วยลดความเหลื่อมล้ำในการถือครองที่ดิน ยกระดับคุณภาพชีวิตและความเป็นอยู่ของประชาชนให้ดีขึ้นและเกิดความมั่นคงในการดำรงชีพอย่างยั่งยืน ตามนโยบายของ คทช.