ผู้สูงอายุในตำบลบ้านโสกมีจำนวนมากเนื่องจากผู้สูงอายุเกษียณจากการรับราชการและลูกหลานไปทำงานในต่างจังหวัด จึงเกิดอาการซึมเศร้าและเหงาเพราะไม่มีกิจกรรมทำร่วมกัน ในช่วงระหว่างปีพ.ศ.2550-2553 อาจารย์เตือนใจ สิงห์นนท์ อดีตข้าราชการครู จึงได้มีแนวคิดในการจัดตั้งกลุ่มของผู้สูงอายุของตำบลบ้านโสกเพื่อผู้สูงอายุได้มาพบปะพูดคุยและมีกิจกรรมทำร่วมกันโดยใช้การแสดงพื้นบ้านอย่างการแสดงแมงตับเต่าซึ่งเป็นการแสดงประจำถิ่นที่มีมาตั้งแต่สมัยบรรพบุรุษ เน้นที่คำร้องซึ่งถือว่าเป็นจุดเด่นของการแสดงแมงตับเต่า มีคำร้องเป็นภาษาถิ่นอีสานเนื่องจากในยุคโบราณนั้นมีประวัติว่าชาวอำเภอหล่มสักนั้นอพยพมาจากฝั่งลาวโดยเนื้อเรื่องที่นำมาแสดงนั้นมาจากวรรณคดีไทย อย่างขุนช้างขุนแผน สังข์ทอง คล้ายกับการแสดงลิเกของภาคกลาง และการแสดงมโนราห์ของภาคใต้ ซึ่งอาจารย์เตือนใจจะเป็นผู้คิดบทร้องและท่ารำและฝึกสอนให้แก่สมาชิกโดยในช่วงแรกใช้การแสดงแมงตับเต่าเพื่อเป็นการรวมกลุ่มผู้สูงอายุให้มีกิจกรรมร่วมกันเท่านั้น
แนวคิดของการดำเนินงานร่วมกันเพื่อต้องการหากิจกรรมเพื่อให้ผู้สูงอายุได้มาพบปะกัน ให้ผู้สูงอายุมีสุขภาพแข็งแรง ห่างไกลจากโรคมีสุขภาพจิตที่ดี และยังเป็นการสืบสานวัฒนธรรมการแสดงพื้นบ้านที่มีมาตั้งแต่บรรพบุรุษซึ่งเป็นเอกลักษณ์ของท้องถิ่น โดยมีผู้เชี่ยวชาญด้านการแสดงพื้นบ้านประจำชุมชนให้ความรู้มาฝึกสอนในการแสดงและดัดแปลงท่ารำ ท่าเต้นให้ทันสมัยขึ้น
จากนั้นในปีพ.ศ.2554 – 2559 เมื่อกลุ่มการแสดงเพลงแมงตับเต่ามีสมาชิกเพิ่มขึ้นนอกเหนือจากการใช้การแสดงแมงตับเต่าเพื่อเป็นการออกกำลังกายร่วมกันผู้สูงอายุแล้วทางกลุ่มจึงได้จัดตั้งคณะบ้านโสกศิลป์ โดยมีนายบุญมี พาแก้ว เป็นประธานผู้สูงอายุ เพื่อรับงานแสดงแมงตับเต่าตามที่มีผู้ว่าจ้าง เช่น งานศพ งานบวช งานแต่งงาน งานเทศกาล และงานต้อนรับแขกต่างๆ ทำให้มีรายได้เข้ากลุ่มทางหนึ่ง
จนมาในปีพ.ศ.2560 ถึงปัจจุบัน ผลจากการที่ได้เดินสายทำการแสดงในงานต่างๆทำให้กลุ่มเริ่มมีชื่อเสียงและมีสมาชิกเพิ่มมากขึ้น ปลายปี 2560 มีทีมทำสารคดีรายการลุยไม่รู้โรย เข้ามาถ่ายทำเรื่องราวของกลุ่มซึ่งเผยแพร่ผ่านช่องไทยพีบีเอส โดยในปัจจุบันทางกลุ่มมีสมาชิกกว่า 25 คน สมาชิกกลุ่มมีการพบปะสังสรรค์ร่วมทำกิจกรรม เช่น การออกกำลังกาย และการรับประทานอาหารพบปะพูดคุยร่วมกันทุกเดือน และมีหน่วยงานอย่างองค์การบริหารส่วนตำบลบ้านโสก ชมรมกำนันผู้ใหญ่บ้าน ร่วมสนับสนุนงบประมาณในการทำการแสดง โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านโสก สนับสนุนในด้านการดูแลสุขภาพของผู้สูงอายุ และหน่วยงานส่งเสริมอาชีพแก่ผู้สูงอายุให้ได้มีกิจกรรมร่วมกันอย่างมีความสุขและสุขภาพแข็งแรง
นอกเหนือจากการที่ผู้สูงอายุในชุมชนได้มีสุขภาพที่ดีขึ้นทั้งกายและจิตใจแล้ว ยังทำให้ศิลปวัฒนธรรมประจำถิ่นอย่างการแสดงแมงตับเต่าได้เป็นที่รู้จักเผยหลายผ่านสื่อต่างๆ ทำให้ได้รับความสนใจแก่คนทั่วไป จนทำให้มีหน่วยงานต่างๆ เช่น องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านโสก ชมรมกำนันผู้ใหญ่บ้าน โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านโสก ให้ความร่วมมือและสนับสนุนในทุกๆ ด้านอย่างเต็มที่เพิ่มขึ้นเพราะในอีกมิติหนึ่งถือได้ว่าการแสดงแมงตับเต่านั้นเป็นการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมของจังหวัดเพชรบูรณ์
ในภายหน้าทางกลุ่มต้องการจะเพิ่มสมาชิกกลุ่มให้ผู้สูงอายุได้มาเข้าร่วมกันอย่างทั่วถึง ส่งเสริมให้เด็กรุ่นใหม่รู้จักและเข้ามาร่วมสืบทอดการแสดงที่สวยงามนี้ พร้อมทั้งขยายพื้นที่การแสดงออกไปนอกอำเภอหรือนอกจังหวัดเพื่อให้ผู้คนได้รับชมการแสดงนี้ในวงกว้างขึ้น
ผู้จัดทำ
คณะทำงานจัดการองค์ความรู้ชุมชน ตำบลบ้านโสก อ.หล่มสัก จ.เพชรบูรณ์
วันที่ 20 เดือน มีนาคม พ.ศ. 2562
